Soạn văn mẫu Người lái đò sông Đà chi tiết

Gồm có 3 phần:

• Phần 1: ( từ đầu đến " gậy đánh phèn" ): Chi tiết về con sông đà hung bạo, dữ dội đầy mạnh mẽ
• Phần 2: ( tiếp đến " dòng nước sông Đà" ): Cuộc sống của con người khi hòa mình vào thiên nhiên, hình tượng người lái đò.
• Phần 3: ( đoạn còn lại ) nét đẹp hiền hòa, trữ tình của người con gái mang tên sông Đà

Người lái đò sông đà tập trung miêu tả vẻ đẹp dịu dàng, vẻ đẹp hung bạo của sông đà. Đồng thời cho thấy được hình tượng đặc sắc được thể hiện thông qua hình ảnh người lái đò.

Nguyễn Tuân mô tả sông Đà như một " kẻ thù số một", với những " bờm sóng dữ dội", " đá dựng vách thành" và những " hút nước" đầy nguy hiểm. Sông Đà hiện lên như một con quái vật luôn rình rập để nuốt chửng bất kỳ ai dám thách thức.

Bên canh vé dữ dôi, Nguy ễn Tuân cuung khắc hoa sông Đà với vé đẹp trữ tình, nên thơ. Dòng sông mềm mại uốn lượn như một "dải lụa", màu nước "xanh ngọc bích", "tiếng thác reo" như một khúc nhạc thiên nhiên. Những bức tranh phong cảnh ấx làm diu đi sư khắc nghiêt, đem lai cảm giác thanh bình và quxến rũ.

Con người tài hoa và dũng cảm: Người lái đò được Nguyễn Tuân mô tả là một con người giàu kinh nghiệm, kiên cường và đầy bản lĩnh. Ông lái đò không chỉ là một người lao động bình thường mà còn là một nghệ sĩ tài ba trong nghề của mình.

Tinh thần lạc quan và yêu nghề: dù phải đối mặt với bao khó khăn, nguy hiểm, người lái đò vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu nghề. Sau mỗi cuộc chiến đấu, ông trở về với cuộc sống bình dị, không hề tự mãn hay khoe khoang về những chiến công của mình.

Câu 1 ( Trang 192 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1)

Chứng minh rằng Nguyễn Tuân đã quan sát công phu và tìm hiểu kỹ càng chi tiết về sông Đà và người lái đò sông Đà.

Lời giải tham khảo:

Tác phẩm người lái đò sông đà thể hiện sự quan sát công phu, tìm hiểu kỹ càng của nhà văn trên các phương diện:

Tác giả miêu tả sông Đà từ những chi tiết cụ thể, sinh động và thực tế:

- Tác giả miêu tả từ nhiều góc quan sát độc đáo khác nhau

+ Từ trên máy bay thấy sông Đà như một sợi dây thừng

+ Trực tiếp ngồi trên thuyền tham gia hành trình trên sông Đà

Nhờ có sự quan sát kỹ càng, tìm hiểu một cách tỉ mỉ:

=> Nguyễn Tuân nắm chắc thủy trình và các đặc điểm cụ thể của sông Đà ( vách đá, ghềnh Hát lóong hút nước, thác đá, màu nước, vẻ đẹp đôi bờ..); Miêu tả tỉ mỉ, sinh động ba vòng thạch trận của sông Đà; hiểu rõ sự nguy hiểm và vẻ đẹp, tính cách của con sông độc đáo này.

=> Nắm chắc vẻ đẹp phẩm chất và tài nghệ chèo đò vượt thác của ông đò: miêu tả tỉ mỉ, ngoạn mục tài hoa của ông đò khi vượt qua ba trùng vây thạch trận của sông Đà; thấy được vẻ đẹp bình dị của ông đò sau khi vượt thác.

Câu 2. Trong thiên tùy bút, tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật nào để khắc học được một cách ấn tượng hình ảnh con sông Đà hung bạo ?

1. So sánh và nhân hóa:

Nguyễn Tuân sử dụng biện pháp so sánh và nhân hóa để làm cho con sông Đà trở nên sống động, có tính cách và cảm xúc như một con người hoặc một sinh vật hung bạo. 

Ví dụ:

- So sánh: Sông Đà được ví như "một kẻ thù số một", "con ngựa bất kham" hay "con thủy quái khổng lồ". Những so sánh này làm nổi bật tính chất nguy hiểm và khôn lường của dòng sông.

- Nhân hóa: Các dòng thác được miêu tả như "tiếng thác nghe như là oán trách gì", "gầm thét như một đàn trâu mộng", làm cho sông Đà trở nên dữ dội, sống động như một sinh vật có sức mạnh vô biên.

2. Miêu tả chị tiết:

Nguyễn Tuân đã rất tài tình trong việc miêu tả chi tiết từng khía cạnh của con sông Đà, từ những vách đá dựng đứng, những dòng nước xoáy nguy hiểm, đến các thác ghềnh gầm rú. 

Ví dụ:

- "Nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió" là những câu miêu tả sinh động, tái hiện cảnh tượng dữ dội, nguy hiểm của dòng sông.

- Những miêu tả chi tiết về các "cửa tử", "hút nước" cho thấy sự hiểm nguy, đầy thử thách của sông Đà đới với người lái đò.

3. Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh:

Nguyễn Tuân sử dụng ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh để khắc họa sự hung bạo của sông Đà. Các từ ngữ mạnh mẽ, sắc nét như "dựng vách thành", "nước thở và kêu như cửa cống cái bị sặc" đã tạo nên hình ảnh đầy ấn tượng về sự dữ dội của dòng sông.

4. Sử dụng các biện pháp tu từ:

- Điệp ngữ: Nguyễn Tuân sử dụng điệp ngữ để nhấn mạnh sự dữ dội và không ngừng nghỉ của con sông Đà. 

Ví dụ: "Nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió".

- Ẩn dụ: Các ẩn dụ được sử dụng để tăng tính tượng hình và sức mạnh biểu cảm, như việc so sánh thác nước với "đàn trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu, rừng tre nứa nổ lửa" tạo nên hình ảnh dử dội, mãnh liệt.

Câu 3: Cách viết của nhà văn đã thay đổi thế nào khi chuyển sang biểu hiện sông Đà như một đòng chảy trữ tình.

1. Ngôn ngữ nhẹ nhàng, bay bởng hơn:

Khi miêu tả sông Đà trữ tình, Nguyễn Tuân sử dụng ngôn ngữ mềm mại, êm dịu hơn. Các từ ngữ được chọn lựa kỹ lưỡng để tạo nên cám giác yên bình, thơ mộng. 

Ví dụ:- "Dòng xanh ngọc bích" miêu tá màu nước trong xanh, tạo cảm giác trong trẻo, tĩnh lặng.

- "Mặt nước loang loáng như một tấm gương lớn" thể hiện sự lấp lánh, yên ả của dòng sông dưới ánh nắng.

2. Hình ảnh nên thơ, lãng mạn:

Nguyễn Tuân tạo nên những hình ảnh giàu tính thơ mộng để biểu hiện vẻ đẹp trữ tình của sông Đà. 

- "Dòng sông như một áng tóc trữ tình của người thiếu nữ Tây Bắc" là một hình ảnh ẩn dụ đđ̂̀y chất lãng mạn, làm nổi bật vẻ đẹp dịu dàng, mê hoặc của dòng sông.

- "Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, mùa thu nước lừ lừ chín đơ" miêu tả sự thay đởi của dòng sông theo mùa, mang đến cảm giác tươi mới và thi vi.

3. Giọng văn trầm lắng, sâu lắng:

Giọng văn của Nguyễn Tuân khi miêu tả sông Đà trữ tình trở nên trầm lắng, sâu lắng hơn. Các câu văn dài, uyển chuyển, đầy chất thơơ, mang lại cảm giác êm đềm, nhẹ nhàng. 

Ví dụ:

- "Con sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình" là câu văn giàu nhịp điệu, mềm mại, tạo nên cám giác mượt mà, liên tục của dòng sông.

4. Sử dụng các biện pháp tu từ giàu tính tạo hình:

- So sánh và ẩn dụ: Các hình ảnh so sánh, ẩn dụ phong phú được sử dụng để làm nổi bật vẻ đẹp trữ tình của sông Đà. Ví dụ: so sánh dòng sông với một "dải lụa" hay một "áng tóc".

- Nhân hóa: Nguyễn Tuân nhân hóa dòng sông như một người bạn, một nhân vật có tình cám, có hồn, làm tăng thêm sự gần gữi, thân thương.

5. Chuyển đởi không gian, thời gian mềm mại:

Nguyễn Tuân khéo léo chuyển đổi không gian, thời gian để tạo nên bức tranh toàn cảnh về vẻ đẹp trữ tình của sông Đà. Ông miểu ta sông Đà trong nhiều thời điểm khác nhau, từ buổi sáng bình minh đến buổi chiều hoàng hôn, từ mùa xuân đến mùa thu, tạo nên một hình ảnh đa dạng, phong phú.

Câu 4. Phân tích hình tượng người lái đò sông Đà trong cuộc chiến đấu với con sông hung dữ. Từ đó, hãy cắt nghĩa vì sao, trong con mắt Nguyễn Tuân, thiên nhiên Tây Bắc quý như vàng, nhưng con người Tây Bức mới thật xứng đáng là vàng mười của đất nước ta.

Lời giải chi tiết:

Bài tuỳ bứt khắc họa hình ảnh người lái đò sông Đà.

- Vẻ đẹp khoẻ khoắn, cường tráng: dẫu đã bảy mươi tuổi nhưng ông lái vẫn có "thân hình cao to và gọn quáng như chất sừng, chất mun... Cánh tay vẫn là của một chàng trai trẻ tráng".

- Sự lão luyện, tinh thông trong nghề nghiệp: ông lái đò hết sức \(\mathrm{am}\) tường con sông Đà, có thể "nhớ như đóng đanh vào lòng tất cả những luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở". 

Sông Đà đối với ông lái đò ấy, như một thiên anh hùng ca mà ông đã thuộc đến cả những dấu chấm than, chấm câu và cả những đoạn xuống dòng.Trên dòng sông đà hung bạo ấy, ông đã xuôi ngược hơn cả trăm lần...

- Vẻ đẹp nổi bật của người lái đò là vẻ đẹp của Trí - Dũng - Tài hoa: 

Người lái đò hiện l;ên như vị chỉ huy dạn dày kinh nghiệm, nắm chắc binh pháp của thần sông, thần đá, linh hoạt thay đổi chiến thuật để lần lượt vượt qua từng phòng tuyền.

Ông lái đò điều khiển con thuyền bằng bản lĩnh già dặn, lòng dũng cảm và tài hoa của một nghệ sĩ, tay lái ra hoa.

Điều đó thể hiện qua việc ông chỉ huye con thuyền vượt qua " trùng vi thạch trận" dữ  dằn, nham hiểm.

- Ý nghĩa của hình tượng ông lái đò:

+ Ca ngợi những người lao động bình thường mà anh hùng, tài năng...

+ Bài ca về sự chiến thắng của con người trong công cuộc chinh phục thiên nhiên.

+ Bày tỏ quan niệm về giá trị của con người - dù làm gì nhưng tinh thông trong nghề nghiệp của mình thì cũng thật vinh quang: theo nhà văn cái bầm tụ trên ngực người lái đò do đầu sào in dấu là một thứ huân chương lao động siêu hạng.

Câu 5 (trang 192 SGK Ngữ văn 12 tập 1)Chọn phân tích một số câu văn thể hiện rõ nhất nét tài hoa về bút pháp trong cách sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Tuân.

Lời giải chi tiết:

Một số câu văn thể hiện rõ nhất nét tài hoa về bút pháp trong cách sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Tuân là:

- "Tiếng nước thác nghe như là oán trách gì,... với đàn trâu da cháy bùng bùng".

- "Sóng nước như thế quân liều mạng vào sát vách mà đá trái, mà thúc gối vào bụng vào hông thuyền".

- "Con sông Đà tuôn dài như một áng tóc trữ tính, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc.... nương xuân".- "Bờ sông hoang dại .... cổ tích tuổi xưa".

Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao việc luyện đề lại quan trọng đến vậy không? Rất nhiều bạn đã mắc sai lẩm nghiêm trọng khi luyện đề: Không phải mọi bộ đề đều giống nhau. 

Nhiều bạn vẫn thường tìm kiếm và làm những bộ đề cũ kỹ, lỗi thời trên mạng mà không biết rằng chúng có thể không phản ánh chính xác chương trình học hay xu hướng ra đề mới nhất. Điều này không chỉ khiến bạn mất thời gian mà còn có thể dẫn đến những hiểu lầm về năng lực thực sự của mình.

Luyện để đúng cách là phương pháp để bạn có thể nhận diện các dạng bài tập thường gặp, nắm vững phương pháp giải quyết hiệu quả và từ đó, nâng cao kỹ năng giải đề của mình. Với hệ thống đề được cập nhật liên tục và chính xác, Examon sẽ giúp bạn:

- Nhận diện các dạng bài thi quan trọng.

- Luyện tập với các phương pháp làm bài tối ưu.

- Thành thạo kỹ năng giải đề, sẵn sàng cho mọi kỳ thi.

Dưới đây, Examon sẽ hướng dẫn bạn cách luyện để hiệu quả với hệ thống đề củaExamon:

- Bước 1: Tạo và Đăng nhập tài khoản Đầu tiên, các bạn cần có một tài khoản Examon. Chỉ với vài thao tác đăng ký nhanh chóng, bạn đã sẵn sàng cho hành trình chinh phục kiến thức!

- Bước 2: Tiếp theo, hãy chọn lớp học, môn học mà bạn muốn luyện và khu vực bạn đang sống để Examon cung cấp đề thi phù hợp nhất với bạn.

- Bưởc 3: Lựa chọn đề thi và Bắt đẩu luyện, Examon có hai chế độ: Luyện tập để bạn làm quen và Thi thử để kiểm tra năng lực. Hãy chọn một để thi phù hợp và bắt đầu luyện!

- Bước 4: Khi làm bài, hã̃y tập trung và nghiêm túc như thể bạn đang ở trong phòng thi thật sự. Đây là cơ hội để rèn luyện sự tự tin và kỹ năng giải quyết vấn đề của ban.

- Bước 5: Nhận điểm và Phân tích kết quả sau khi hoàn thành, bạn sẽ nhận được điểm số ngay lập tức cùng với lời giải chi tiết cho từng câu hỏi, giúp bạn hiểu rõ mình cần cải thiện ở đâu.

Tham khảo ngay bộ đề được biên soạn đặc biệt bám sát \(99.9 \%\) đề tham khảo kỳ thi THPT năm 2024 của Examon ngay!