Hình tượng sông Đà trong tùy bút “Người lái đò sông Đà”

Lê Thúy Hoài

Hình tượng sông Đà luôn là một điểm nhấn của tùy bút người lái đò sông đà. Sau đây mời bạn tham khảo một số cách làm bài ấn tượng

menu icon

Mục lục bài viết

  • 1. Hướng dẫn làm bài
    • 1.1. Mở bài
    • 1.2. Thân bài
    • 1.3. Kết bài
  • 2. Bài phân tích mẫu
  • Giải đề hay với bộ đề siêu đỉnh

Người lái đò trên dòng sông Đà là một bài viết đặc biệt trong tập sách văn học nổi tiếng về sông Đà của nhà văn lớn Nguyễn Tuân. Trong thời kỳ xây dựng xã hội mới ở miền Bắc đất nước, Nguyễn Tuân đã đi đến một nơi yên bình và thanh bình. Và thời điểm ấy " người lái đò sông đà" đã xuất hiện.

banner

1. Hướng dẫn làm bài

1.1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân: là tác giả yêu cái đẹp, suốt đời đi tìm cái đẹp, có phong cách nghệ thuật độc đáo, uyên bác, tài hoa

- Tác phẩm: là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách của Nguyễn Tuân

- Hình tượng con sông Đà chính là thứ vàng mười của thiên nhiên mà Nguyễn Tuân tìm kiếm

 

Gợi ý mở bài trực tiếp:

(1) Người lái đò sông Đà là một bài tùy bút nằm trong tập tùy bút Sông Đà nổi tiếng của nhà văn Nguyễn Tuân. Tác phẩm được viết trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc. Đây là thành quả của chuyến đi thực tế của tác giả đến vùng Tây Bắc của tổ quốc.

 Thông qua tác phẩm, tác giả đã cho người đọc cảm nhận một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ cũng như vẻ đẹp của người lao động trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước thông qua hình ảnh nhân vật ông lái đò.

 

Gợi ý mở bài gián tiếp

(1)Nguyễn Tuân - một nhà văn nổi tiếng với "chủ nghĩa xê dịch". Những cái gì gây nên cảm giác mạnh chính là nguồn sống trong văn chương của ông. Ông đến với Sông Đà như đến với một người bạn, một cố nhân, sự dữ dội, mãnh liệt và đầy thơ mộng tuyệt vời của nó đã thu hút ông hết sức mạnh mẽ. 

Không phải ngẫu nhiên mà ông lại dốc toàn bộ tài hoa ngôn ngữ của mình ra để viết lên tùy bút "Người lái đò sông Đà". 

Nguyễn Tuân đã đưa nhân vật của mình vào hoàn cảnh khốc liệt nhất đó là một cuộc chiến đấu gian lao của người lái đò với con thủy quái đầy mưu mô, xảo quyệt, để từ đó tất cả những phẩm chất tốt đẹp ây được bộc lộ.

1.2. Thân bài

2.1. Sông đà "hung bạo"

- Hướng chảy của sông Đà cho thấy đó là một dòng sông đầy cá tính "Chúng thủy gia đông tẩu..."

- Bờ sông dựng vách thành: lòng sông hẹp, "bờ sông dựng vách thành", "đúng ngọ mới có mặt trời", chỗ "vách đá... như một cái yết hầu"

- Ở Tà Mường Vát: "có những cái hút nước giống như cái giếng bê tông", chúng "thở và kêu như cửa cống cái bị sắc nước", thuyền qua đọna hút nước "y như ô tô... mượn cạp ngoài bờ vực"

- Trận địa thác đá được miêu tả từ xa đến gần:

+ Xa: âm thanh thác đá "con xa lắm" mà đã nghe tiếng thác "réo gần mãi lại, réo to mãi lên", âm thanh ấy hiện lên với nhiều trạng thái khi "oán trách", lúc "van xin", khi "khiêu khích", "chế nhạo"; cách so sánh độc đáo: "rống lên như một ngàn con trâu... cháy bùng bùng" (lấy lửa tả nước)

+ Gần: Đá cũng đầy mưu mẹo: "nhăn nhúm", "méo mó", "hất hàm", "oai phong", "bệ vệ", có những hành động như "mai phục", "chặn ngang", "canh", "đánh tan", "tiêu diệt", sóng: "đánh khuýp quật vu hồi", "đánh giáp lá cà", "đòn tỉa"

+ Sự biến hóa linh hoạt của trùng vi thạch trận: có 3 vòng, 1 vòng có 5 cửa sinh, một cửa tử (tả ngạn), vòng 2 có nhiều cửa tử, 1 cửa sinh (hữu ngạn), vòng 3 có ít cửa và 1 cửa sinh (giữa), gửi hình ảnh con sông Đà có tâm địa nham hiểm, mẹo lược, biến hóa khôn lường

2.2. Sông Đà "trữ tình"

- Khi từ tàu bay nhìn xuống:

+ Sông Đà "tuôn dài, tuôn dài như một áng tóc trữ tình... đốt nương xuân"

+ Sông Đà đổi màu theo từng mua một cách độc đáo: mùa xuân xanh ngon bích, mùa thu đỏ

- Khi đi rừng lâu ngày bất ngờ gặp lại con sông:

+ Niềm vui vô hạn của tác giả khi bất ngờ gặp sông Đà: "như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm", "nối lại chiêm bao đứt quãng", "như gặp lại cố nhân".

+ Sông Đà gợi cảm như một cố nhân, có vẻ đẹp như trò chơi trẻ con tinh nghịch, có vẻ đẹp Đường thi.

- Khi đi thuyền trên sông phía hạ lưu:

+ Cảnh thiên nhiên thi vị, mơn mởn: trôi qua một nương ngô "nhú lá non", con hươu thơ ngộ, "bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử".

+ Sông Đà như một "người tình nhân chưa quen biết"

- Nhận xét: Sông Đà trữ tình như một cố nhân, một tình nhân.

- Như vậy: hình tượng sông đà vừa mang nét hung bạo lại vừa trữ tình thơ mộng. Qua hình tượng sông Đà đã thể hiện tình cảm của Nguyễn Tuân với thiên nhiên Tây Bắc.

1.3. Kết bài

- Nêu cảm nhận về hình tượng sông Đà

- Nghệ thuật so sánh, nhân hóa, tưởng tượng độc đáo, vận dụng tri thức của nhiều lĩnh vực, xây dựng hình tượng thành công

- Tác phẩm là áng văn đẹp được tạo nên từ tình yêu đất nước của một con người muốn dùng văn chương để ngợi ca vẻ đpẹ kì vĩ, thơ mộng của thiên nhiên và con người Tây Bắc

2. Bài phân tích mẫu

Nguyễn Tuân là nhà văn xuất sắc của nền văn học Việt Nam, giá trị của ông đối với toàn nhân loại là vô cùng mạnh mẽ, với cách miêu tả sáng tạo đầy nhiệt huyết, ông đã vẽ lên hình tượng con sông Đà với những nét tươi tắn và đầy sức sống.

Hình tượng con sông Đà được biểu hiện một các rõ nét và đậm đà hơn, qua những giá trị và tạo dựng nên nhiều cảm xúc đối với con người, những giá trị đó để lại cho chúng ta đôi niềm cảm xúc và dòng tâm trạng đang biểu hiện mạnh mẽ trong chính tâm hồn của tác giả về chính nhân vật của mình

Những giá trị đó làm nên những nét mới mẻ và tươi vui nhất trong chính hình tượng và tính chất của nhân vật nói chung, con sông Đà được miêu tả với những hình tượng điển hình, và nó da diết khuôn cùng đối với toàn bộ những sáng tác của tác giả, biết bao nhiêu cảm xúc và những dòng tâm lý đang được khai sáng và thể hiện một cách mạnh mẽ và da diết nhất về con người

Hình tượng con sông Đà biểu hiện qua sự hung bạo, với những nét vách đá ngăn, và những dòng nước cuốn hung bạo, làm nên cho con người những cảm nhận sâu sắc hơn, về tính cách và vẻ bề ngoài của nó. 

Trên sông những vách đá ngăn xuất hiện rất nhiều, nó dựng nên cho lòng sông hẹp, những kí ức và huyền thoại, tất cả những hình tượng đó nổi lên trên một bờ bến và sự thuần khiết của thiên nhiên cũng mang nhiều nét nguy hiểm và nó biểu hiện lên trên đó bao nhiêu cảm xúc trong chính tâm hồn của tác giả, 

những cảm nhận của tác giả, về điều đó đã làm sống động và làm sâu sắc lên cho tâm hồn của nhà văn có cái nhìn mới mẻ và toàn diện hơn.

Trên bề mặt của dòng nước đó, nó đang tồn tại rất nhiều những cảm xúc mới mẻ, và da diết trong tâm hồn của mỗi con người, nó đang làm nên nhiều bài học sống có giá trị to lớn và tran hòa trong bao nhiêu cảm xúc của chính tác giả về những điều đã qua, bao nhiêu niềm hân hoan, và vẻ đẹp của nó cũng được biểu hiện trong dòng tâm hồn biết bao nhiêu cảm xúc khó tả và da diết nhất. 

Với những mặt ghềnh hát long đã làm cho những lượn sóng cuồn cuộn tạo nên những cảm giác không an toàn của chính những quan sát của tác giả về chính những dòng nước cuốn của cuộc đời. 

Biết bao nhiêu giá trị sống và những cảm nhận sâu sắc cũng đang ẩn chứa bên trong tâm hồn của chính tác giả, về sự cảm nhận và những ấn tượng mạnh mẽ nhất về hình ảnh : " nước xô sóng, đá xô sóng, sóng xô, cuồn cuộn, luồng gió gùn ghè suốt năm như đòi nợ"... 

tất cả những biểu hiện đó đã thể hiện một cách chi tiết và ấn tượng nhất trong tâm hồn của tác giả, ông đang phải gây dựng và vẽ lên những hình mẫu để lai nhiều cảm xúc của con nqười, những cảm nhận riêng và ấn tượng nhất

Những hình ảnh thể hiện sự mạnh mẽ và da diết nhất, những ấn tượng một cách sâu sắc và vô cùng đặc biệt đang dần lấn áp lấy tinh thần cũng như những tình cảm riêng của con người, biết bao nhiêu cảm xúc khó quên.

những hình ảnh riêng và bao tiếng vang đã được biểu hiện mạnh mẽ và có giá trị nhất cho chính những miêu tả táo bạo của mình, những giá trị đó không chỉ để cho con người nhiều cảm xúc mà nó còn sâu lắng, đan xen lên trên dòng tâm trạng của con người những cảm xúc riêng và mới mẻ nhất.

Những thác nước cuồn cuộn hút như những tấm bê tong đó đã làm cho chúng ta thấy được sức mạnh khổng lồ của dòng sông này, những điều đó làm cho chúng ta một cảm xúc và bao nhiêu nỗi nhớ da diết nhất, về hình ảnh dòng sông hung bạo. 

Những điều đó đã làm cho chúng ta cảm thấy hình ảnh của dòng sông Đà cũng da diết nhưng lại mang theo bao nhiêu cảm xúc của sự nguy hiểm, với nhiều vách đá, và nó được bầy trận như những hình ảnh của ma trận trên sông, điều đó gây ra sự nguy hiểm tột cùng.

Nhưng bên cạnh vẻ hung bạo, dòng sông cũng mang trong mình, những tình cảm của sự da diết, và bao nhiêu ấn tượng mạnh mẽ và sâu sắc đã được biểu hiện ở đây để có thể nói lên vẻ trữ tình, thư mộng và cũng vô cùng duyên dáng, với độ dài dòng sông được miêu tả nhưng mái tóc dài của người con gái,

nó mềm dịu và thướt tha, bao nhiêu cảm xúc đó đã đủ để nói lên những vẻ đẹp huyền bí, đang ẩn chứa trong dòng kí ức của con người, những dòng kí ức xa xôi và tạo dựng những đôi bờ kì ảo mạnh mẽ. 

Bài văn của Nguyễn Tuân đã làm nên hình tượng nghệ thuật độc đáo cho chính tác phẩm, giá trị đó làm nên sức sống của toàn bộ tác phẩm với hàng loạt những chi tiết đặc sắc và giàu có về ý nghĩa biểu tượng, để tạo dựng cho cuộc sống này, biết bao nhiêu niềm yêu thương da diết và cảm xúc ngập tràn trong những nỗi nhớ mong da diết.

Giải đề hay với bộ đề siêu đỉnh

Bạn đã từng trăn trở về lý do tại sao việc rèn luyện bài tập lại có ý nghĩa to lớn như vậy chưa? Rất nhiều bạn đã mắc sai lầm nghiêm trọng khi luyện đề: Không phải mọi bộ đề đều giống nhau. 

Nhiều bạn vẫn thường tìm kiếm và làm những bộ đề cũ kỹ, lỡi thời trên mạng mà không biết rằng chúng có thể không phản ánh chính xác chương trình học hay xu hướng ra đề mới nhất.

Điều này không chỉ khiến bạn mất thời gian mà còn có thể dẫn đến những hiểu lầm về năng lực thực sự của mình. 

Luyện đề đúng cách là phương pháp để bạn có thể nhận diện các dạng bài tập thường gặp, nắm vững phương pháp giải quyết hiệu quả và từ đó, nâng cao kỹ năng giải đề của mình. Với hệ thống đề được cập nhật liên tục và chính xác, Examon sẽ giúp bạn:

Hình màu vàng.png
Bộ đề ôn thi cấp tốc 30 ngày cùng Examon

- Nhận diện các dạng bài thi quan trọng.

- Luyện tập với các phương pháp làm bài tối ưu.

- Thành thạo kỹ năng giải đề, sẵn sàng cho mọi kỳ thi.

Dưới đây, Examon sẽ hướng dẫn bạn cách luyện đề hiệu quả với hệ thống đề củaExamon:

- Bước 1: Tạo và Đăng nhập tài khoản Đầu tiên, các bạn cần có một tài khoản Examon. Chỉ với vài thao tác đăng ký nhanh chóng, bạn đã sẵn sàng cho hành trình chinh phục kiến thức!

- Bước 2: Tiếp theo, hãy chọn lớp học, môn học mà bạn muốn luyện và khu vực bạn đang sống để Examon cung cấp đề thi phù hợp nhất với bạn.

- Bước 3: Lựa chọn đề thi và Bắt đầu luyện, Examon có hai chế độ: Luyện tập để bạn làm quen và Thi thử để kiểm tra năng lực. Hãy chọn một đề thi phù hợp và bắt đầu luyện!

- Bước 4: Khi làm bài, hãy tập trung và nghiêm túc như thể bạn đang ở trong phòng thi thật sự. Đây là cơ hội để rèn luyện sự tự tin và kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn.

- Bước 5: Nhận điểm và Phân tích kết quả sau khi hoàn thành, bạn sẽ nhận được điểm số ngay lập tức cùng với lời giải chi tiết cho từng câu hỏi, giúp bạn hiểu rõ mình cần cải thiện ở đâu.

Tham khảo ngay bộ đề được biên soạn đặc biệt bám sát \(99.9 \%\) đề tham khảo kỳ thi THPT năm 2024 của Examon ngay!