Tích phân hàm vô tỉ
Cùng Examon tìm hiểu và chinh phục tích phân hàm vô tỉ nhé!
Mục lục bài viết
Trong chương trình toán 12, kiến thức tích phân của hàm số vô tỉ đóng một vai trò đặc biệt quan trọng. Trong những năm gần đây, tích phân của hàm số vô tỉ xuất hiện rất nhiều trong các đề thi THPT QG, trở thành thử thách rất lớn đối với các bạn học sinh lớp 12. Vậy nên, đừng chần chừ gì nữa, mà hãy cùng với Examon tìm hiểu và chinh phục tích phân của hàm số vô tỉ nhé!

1. Định nghĩa
Cho hàm \(\mathrm{f}\) liên túc trên một khoảng \(\mathrm{K}\) và \(\mathrm{a}, \mathrm{b}\) là hai số bất kỳ thuộc \(\mathrm{K}\). Nếu \(\mathrm{F}\) là một nguyên hàm của \(\mathrm{f}\) trên \(\mathrm{K}\) thì hiệu số : \(\mathrm{F}(\mathrm{b})-\mathrm{F}(\mathrm{a})\) được gọi là tích phân của \(\mathrm{f}\) đi từ \(\mathrm{a}\) đến \(\mathrm{b}\), ký hiệu là : \(\int_{a}^{b} f(x) d x\)
Có nghĩa là : \(\int_{a}^{b} f(x) d x=F(b)-F(a)\)Gọi \(\mathrm{F}(\mathrm{x})\) là một nguyên hàm của \(\mathrm{f}(\mathrm{x})\) và \(\left.F(x)\right|_{a} ^{b}=F(b)-F(a)\) thì :
\[\int_{a}^{b} f(x) d x=\left.F(x)\right|_{a} ^{b}=F(b)-F(a)\]- Trong đó :
\(\mathrm{a}\) : là cận trên, b là cận dưới
\(\mathrm{f}(\mathrm{x})\) gọi là hàm số dưới dấu tích phân
\(\mathrm{dx}\) : gọi là vi phân của đối số
\(\mathrm{f}(\mathrm{x}) \mathrm{dx}\) :Gọi là biểu thức dưới dấu tích phân
2. Tính chất
1. \(\int_{a}^{a} f(x) d x=0\)
2. \(\int_{a}^{b} f(x) d x=-\int_{b}^{a} f(x) d x\). (Gọi là tích chất đổi cận )
3. \(\int_{a}^{b} f(x) d x=\int_{a}^{c} f(x) d x+\int_{c}^{b} f(x) d x\)
4. \(\int_{a}^{b}[f(x) \pm g(x)] d x=\int_{a}^{b} f(x) d x \pm \int_{a}^{b} g(x) d x\). (Tích phân củ một tởng hoặc hiệu hai tích phân bằng tổng hoặc hiệu hai tích phân ).
5. \(\int_{a}^{b} k f(x) d x=k \cdot \int_{a}^{b} f(x) d x\). (Hằng số k trong dấu tích phân, có thể đưa ra ngoài dấu tích phân được )
6. Nếu \(\mathrm{f}(\mathrm{x}) \geq 0 \forall x \in[a ; b]\) thì : \(\int_{a}^{b} f(x) d x \geq 0 \forall x \in[a ; b]\)
3. Tích phân của hàm số vô tỉ
3.1. Dạng 1
\(I=\int_{a}^{b} f\left(x ; \sqrt{x^{2}-k}\right) d x\) - Hàm số có chứa \(\sqrt{x^{2}-k}\)
đặt
\(\sqrt{x^{2}-k}=t-x \Rightarrow x^{2}-k=(t-x)^{2}\)
\(x^{2}-k=t^{2}-2 x t+x^{2} \Rightarrow x=\frac{t^{2}+k}{2 t}\)
3.2. Dạng 2
\(I=\int \sqrt{(x+a)(x+b)} d x\) - Hàm số có chứa \(\sqrt{(x+a)(x+b)}\)
Đặt \(t=x+\frac{a+b}{2}\)
3.3. Dạng 3
\(I=\int \frac{1}{\sqrt{(x-a)(-x+b)}} d x, a\lt b\)
\(x=a+(b-a) \sin ^{2} t,\left(0\lt t\lt \frac{\pi}{2}\right)\)
\(d x=2(b-a) \sin t \cos t d t\)
\(x-a=(b-a) \sin ^{2} t,-x+b=(b-a)\left(1-\sin ^{2} t\right)=(b-a) \cos ^{2} \mathrm{t}\)
\(\mathrm{I}=\int \frac{2(b-a) \sin t \cos t}{\sqrt{(b-a)^{2} \sin ^{2} t \cos ^{2} t}} d t=\int 2 d t=2 t\)
3.4. Dạng 4
\(I=\int f\left(x ; \sqrt{a-x^{2}}\right) d x\) - Hàm số có chứa \(\sqrt{a-x^{2}}\)
Đặt \(x=\sqrt{a} \sin t\)
3.5. Dạng 5
\(I=\int f\left(x ; \sqrt{x^{2}+a}\right) d x\)
Cách 1: đặt \(x=\sqrt{a} \tan t\)
Cách 2: đặt \(\sqrt{x^{2}+a}+x=t\)
3.6. Dạng 6
\(I=\int \frac{1}{\left(a^{\prime} x+b^{\prime}\right) \sqrt{a x^{2}+b x+c}} d x\)
đặt \(t=\frac{1}{a^{\prime} x+b^{\prime}}\)
3.7. Dạng 7
\(I=\int \frac{1}{\sqrt{a x+b}+\sqrt{a x+c}} d x\) or \(\int \frac{1}{\sqrt{a x+b}-\sqrt{a x+c}} d x\)
nhân cho lượng liên hợp (nếu cộng nhân tử và mẫu cho dấu trừ và ngược lại)
3.8. Dạng 8
\(I=\int \frac{1}{x^{n} \sqrt{x^{m}+k}} d x\)
đặt \(t=\frac{\sqrt{x^{m}+k}}{x}\) (cách này sẽ sử dụng rất hiệu quả khi đặt \(\mathrm{t}=\) căn không được)
4. Cùng Examon chinh phục sự thành công
Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao việc luyện đề lại quan trọng đến vậy không? Rất nhiều bạn đã mắc sai lầm nghiêm trọng khi luyện đề: Không phải mọi bộ đề đều giống nhau.
Nhiều bạn vẫn thường tìm kiếm và làm những bộ đề cũ kỹ, lỗi thời trên mạng mà không biết rằng chúng có thể không phản ánh chính xác chương trình học hay xu hướng ra đề mới nhất. Điều này không chỉ khiến bạn mất thời gian mà còn có thể dẫn đến những hiểu lầm về năng lực thực sự của mình.
Luyện đề đúng cách là phương pháp để bạn có thể nhận diện các dạng bài tập thường gặp, nắm vững phương pháp giải quyết hiệu quả và từ đó, nâng cao kỹ năng giải đề của mình. Với hệ thống đề được cập nhật liên tục và chính xác, Examon sẽ giúp bạn:
- Nhận diện các dạng bài thi quan trọng.
- Luyện tập với các phương pháp làm bài tối ưu.
- Thành thạo kỹ năng giải đề, sẵn sàng cho mọi kỳ thi.
Dưới đây, Examon sẽ hướng dẫn bạn cách luyện đề hiệu quả với hệ thống đề của Examon:
- Bước 1: Tạo và Đăng nhập tài khoản Đầu tiên, các bạn cần có một tài khoản Examon. Chỉ với vài thao tác đăng ký nhanh chóng, bạn đã sẵn sàng cho hành trình chinh phục kiến thức!
- Bước 2: Tiếp theo, hãy chọn lớp học, môn học mà bạn muốn luyện và khu vực bạn đang sống để Examon cung cấp đề thi phù hợp nhất với bạn.
- Bước 3: Lựa chọn đề thi và Bắt đầu luyện, Examon có hai chế độ: Luyện tập để bạn làm quen và Thi thử để kiểm tra năng lực. Hãy chọn một đề thi phù hợp và bắt đầu luyện!
- Bước 4: Khi làm bài, hãy tập trung và nghiêm túc như thể bạn đang ở trong phòng thi thật sự. Đây là cơ hội để rèn luyện sự tự tin và kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn.
- Bước 5: Nhận điểm và Phân tích kết quả sau khi hoàn thành, bạn sẽ nhận được điểm số ngay lập tức cùng với lời giải chi tiết cho từng câu hỏi, giúp bạn hiểu rõ mình cần cải thiện ở đâu.
Tham khảo ngay bộ đề được biên soạn đặc biệt bám sát 99.9% đề tham khảo kỳ thi THPT năm 2024 của Examon ngay!