Bài phân tích hay nhất về Người lái đò sông Đà

a. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân: là tác giả yêu cái đẹp, suốt đời đì tìm cái đẹp, có phong cách nghệ thuật độc đáo, uyên bác, tài hoa.

- Tác phẩm: là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách của Nguyễn Tuân.

- Hình tượng con sông Đà chính là thứ vàng mười của thiên nhiên mà Nguyễn Tuân tìm kiếm.

b. Thân bài

1. Sông Đà từ tàu bay nhìn xuợng

- Hình ảnh sông Đà tuôn dài:

- "Tuôn dài, tuôn dài như một áng tóc trữ tình... đốt nương xuân"

- Màu sẵc của sông Đà thay đởi theo mùa:

- Mùa xuân: xanh ngọc bích.

- Mùa thu: đỏ

2. Khi đi rừng lâu ngày bất ngờ gặp lại sông Đà

- Niềm vui vô hạn của tác giả khi gặp lại sông Đà:

- "Như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dâm"

- "Nối lại chiêm bao đứt quãng"

- "Như gặp lại cố nhân"

- Sông Đà gợi cảm như một cố nhân:

- Vẻ đẹp trò chơi trẻ con tinh nghịch.

- Vẻ đẹp Đường thi.

3. Khi đi thuyền trên sông phía hạ lưu

- Cảnh thiên nhiên thi vị, mơn mởn:

- Trôi qua một nương ngô "nhú lá non".

- Con hươu thơ ngộ.

- "Bờ sông hoang dại như một bờ tiên sứ".

- Sông Đà như một "người tình nhân chưa quen biết".

4. Nhận xết chung về sông Đà

- Sông Đà trữ tình như một cố nhân, một tình nhân.

- Sông Đà mang nét vừa hung bạo vừa trữ tình thơ mộng.

- Hình tượng sông Đà thể hiện tình cảm của Nguyễn Tuân với thiên nhiên Tây Bắc.

c. Kết bài

- Sông Đà, dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Tuân, hiện lên như một bức tranh sống động với những đường nét đây mâu thuẫn mà cũng vô cùng hài hòa.

 - Như một vũ công ballet trong màn trình diễn, sông Đà khi thì dữ dội, mãnh liệt, khi lại mềm mại, duyên dáng. 

Người lái đò sông Đà ra đời trong những năm toàn dân ta bước vào công cuộc xây dựng Xã hội chủ nghĩa đầy sôi động, khẩn trương, khi đó cảm hứng ngợi ca, tôn vinh cuộc sống mới, con người mới ngập tràn trong các tác phẩm văn học.

Không nằm ngoài xu thế chung đó, Người lái đò sông Đà với hình tượng người lái đò là một trong những hình ảnh nổi bật. Nguyễn Tuân ca ngợi người lao động bình dị, vô danh nhưng hàng ngày, hàng giờ đang cống hiến, dựng xây đất nước.

Hình tượng người lái đò sông Đà được đặt trong quan hệ với sông Đà, để qua đó tô đậm, làm nổi bật hình tượng người lái đò. Bởi vậy sông Đà hung dữ, bạo ngược bao nhiêu thì khi vượt qua nó, chiến thắng sức mạnh của nó người lái đò càng thể hiện rõ nét hơn sức mạnh của mình.

Người lái đò quê ở Lai Châu, đã từng xuôi ngược dòng sông Đà hơn một trăm lần trong đó có tới sáu mươi lần giữ lái chính. Tác giả đã tạo ấn tượng cho người đọc về ông lái đò với những con số đầy áp lực và thử thách. Mỗi lần vượt sông Đà là một lần đối diện với cái chết, số lần ông vượt sông Đà thành công đã cho thấy sự tài giỏi, điêu luyện trong nghề nghiệp của ông lái đò.

Để làm nổi bật vẻ đẹp của người lái đò, Nguyễn Tuân đã giới thiệu chân dung của nhân vật: "tay ông lêu nghêu như cái sào, chân ông lúc nào cũng khuỳnh khuỳnh gò lại như kẹp lấy một cái cuống lái tưởng tượng, giọng ông ào ào như tiếng nước trước mặt ghềnh sông, nhỡn giới ông vòi vọi như lúc nào cũng mong một cái bến xa nào đó trong sương mù", "cái đầu bạc quắc thước... đặt lên thân hình gọn quánh chất sừng chất mun".

Ở diện mạo của ông lái đò chỉ có một điểm duy nhất chứng tỏ tuổi ông đã cao đó là mái tóc bạc, khi dùng tay che mái tóc này đi, người ta lầm tưởng "mình đang đứng trước một chàng trai đang ngồi ngoài bến chính bờ sông".

Diện mạo, ngoại hình của ông lái đò gây ấn tượng mạnh với người đọc, bởi nó trái ngược hoàn toàn với cái tuổi bảy mươi của ông, đó là diện mạo, ngoại hình của một chàng thanh niên lực lưỡng, dẻo dai, cường tráng. Sức khỏe, thể chất của ông lái đò in đậm dấu ấn nghề nghiệp, do suốt đời vật lộn với sông nước nên cần phải có một thể lực phi thường để chiến đấu lại với những con thác dữ.

Phẩm chất nổi bật và có ý nghĩa quyết định đến sự thành công của ông lái đò trong nghề vượt thác này chính là kinh nghiệm dày dặn. Không cần bất cứ bản đồ nào nhưng lại có thể nhớ một cách chính xác luồng lạch trên sông.

Để ngợi ca bản lĩnh của ông Nguyễn Tuân đã sử dụng hình ảnh so sánh độc đáo, giàu chất thơ "Sông Đà đối với ông lái đò ấy, như một trường thiên anh hùng ca mà ông đã thuộc đến cả dấu chấm than, chấm câu và những đoạn xuống dòng".

Không chỉ dày dặn kinh nghiệm, ông lái đò còn nâng nghề nghiệp của mình - công cụ mưu sinh thành một niềm đam mê mãnh liệt trong đời. Bởi đối mặt với thác dữ, tức là đối mặt với cái chết song ông không hề sợ hãi mà cảm thấy đó là sự thú vị trong nghề nghiệp của mình.

Với ông lái đò thì sông Đà chỉ thực sự đậm đà ở đoạn nhiều ghềnh thác, nếu phải chèo đò ở những đoạn bằng phẳng thì ông thấy chân mình như dại đi và buồn ngủ như người mèo đi bộ ở đồng bằng. Hình tượng ông lái đò đẹp đẽ nhất là trong cuộc thủy chiến với sông Đà.

Nguyễn Tuân đã sáng tạo ra một một cuộc thủy chiến có một không hai trong lịch sử văn học, giữa một bên là thủy quái sông Đà với sức mạnh ghê gớm, tâm địa xảo trá và một bên là ông lái đò tuy dẻo dai, cường tráng nhưng đơn độc trong cuộc chiến gay go, quyết liệt này để có thể giành được chiến thắng, ông lái đò đã bộc lộ tất cả những phẩm chất tốt đẹp của mình.

Ở trùng vi thạch trận thứ nhất, sông Đà đã phô ra sức mạnh thể chất của nó với sự phối hợp giữa đá, sóng, nước. Chúng vừa đánh trực diện vữa tung đòn đánh tỉa, để dồn ông lái đò vào thế yếu.

Dù cảm hứng lãng mạn là cảm hứng chủ đạo trong tác phẩm sông cái nhìn và cách miêu tả của Nguyễn Tuân về cuộc thủy chiến không hề hời hợt dễ dàng, ông ghi lại thời điểm mà tưởng như ông lái đò ngã gục trước những đòn đánh chí mạng của sông Đà.

Nhưng bằng sức chịu đựng phi thường, thể chất dẻo dai, cường tráng vẫn cố gắng kẹp chặt cuống lái, trên thuyền vẫn vang lên sự chỉ đạo ngắn gọn, dứt khoát.

Và bằng lòng dũng cảm, sức khỏe phi thường, bình tĩnh ông lái đò đã vượt qua những trùng vi thạch trận thứ nhất. Ở' trùng vi thạch trận thứ hai vơ̛i sự thay đổi bất ngờ, biến hóa khôn lường trong việc bố trí các cửa sinh, cửa tử.

Nhưng bằng kinh nghiệm dày dạn, bằng sự linh hoạt ông lái đò đã nhanh chóng đưa thuyền đi vào đúng cửa sinh. Với đoàn quân sóng nước, cách đánh của ông cũng biến hóa linh hoạt, để phù hợp với những trùng vi thạch trận khác nhau.

Ở trùng vi thạch trận cuối cùng tác giả miêu tả không nhiều song vẫn làm bật lên được tài nghệ trong việc lái đò của ông lão. Bằng sức khỏe và sự dẻo dai, sức chịu đựng, đặc biệt là lòng dũng cảm, chủ động, quyết đoán, ông đã vượt qua tất cả những cái bẫy mà sông Đà đã tung ra.

Cuộc chiến không cân sức giữa một bên là thiên nhiên dữ dội với một bên là ông lão đơn độc chỉ có mái chèo là vũ khí duy nhất, song chiến thắng đã thuộc về con người.

Nếu như trong cuộc chiến với sông Đà thể hiện vẻ đẹp và sức mạnh ở bề nổi của sông Đà thì sau cuộc chiến cách ứng xử với chiến công, chiến thắng của ông lão lại cho thấy những vẻ đẹp ở bề sâu tâm hồn, nhân cách.

Chiến thắng được sông Đà với bảy mươi ba ghềnh thác là một điều không phải ai cũng có thể làm được, thậm chí đây là một chiến công phi thường. Song với ông lão và tất cả những người lao động nơi đây đó là một điều hết sức bình thường. Nhưng chính bởi biết giản dị hóa bình thường hóa những điều phi thường mà tâm hồn, nhân cách của những người lao động nơi đây càng trớ nên trần trọng, đáng quý.

Hình tượng ông lái đò in đậm dấu ấn phong cách Nguyễn Tuân. Bởi ông chính là kiểu người tài hoa, nghệ sĩ, biết nâng nghề nghiệp của mình lên mức nghệ thuật.

Song ở hình tượng ông lão thể hiện rất rõ sự chuyển biến trong tư tưởng Nguyễn Tuân khi những con người tài hoa, nghệ sĩ được miêu tả không phải là những con người phi thường mà là những con người bình dị, thậm chí vô danh. Đây chính là cách Nguyễn Tuân ngợi ca, tôn vinh những người lao động thầm lặng trong công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa.

Examon cung cấp cho bạn một số bài học được rút ra từ tác phẩm " người lái đò sông Đà " để áp dụng vào viết kết bài mở rộng và nâng cao hơn, hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn sĩ tử 12. 

1. Tinh thần dũng cảm và kiên cường:

Người lái đò phải đỗi mặt với những thử thách lớn trên sông Đà, như những con thác nguy hiểm và dòng nước xiết. Ông không hề nao núng hay sợ hãi mà luôn kiên trì, dũng cảm vượt qua mọi trở ngại. Bài học ở đây là chúng ta cần phải có lòng dũng cảm và sự kiên cường khi đối diện với khó khăn trong cuộc sống.

    2. Sự hiểu biết và kinh nghiệm:

 Người lái đò không chỉ dựa vào sức mạnh mà còn nhờ vào sự hiểu biết sâu sắc về sông Đà và kinh nghiệm lái đò lâu năm. Điêu này nhắc nhở chúng ta rằng, kiến thức và kinh nghiệm là những yếu tố quan trọng giúp chúng ta giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.

   3. Tình yêu và niềm đạm mê với công việc: 

Người lái đò yêu công việc của mình, dù nó đầy nguy hiểm. Sự đam mê và tình yêu nghề đã giúp ông vượt qua mọi khó khăn và cảm thấy hài lòng với cuộc sống của mình. Chúng ta cũng nên tìm ra đam mê của mình và theo đuổi nó với tất cả tình yêu và nhiệt huyết.

   4. Tinh thân trách nhiệm và sự chuyên nghiệp: 

Người lái đò luôn làm việc với tinh thân trách nhiệm cao, bảo đảm an toàn cho mọi người trên thuyền. Bài học này nhắc nhở chúng ta vê tầm quan trọng của tinh thần trách nhiệm và sự chuyên nghiệp trong công việc.

Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao việc luyện đề lại quan trọng đến vậy không? Rất nhiều bạn đã mắc sai lầm nghiêm trọng khi luyện đề: Không phải mọi bộ đề đều giống nhau.

Nhiều bạn vẫn thường tìm kiếm và làm những bộ đề cũ kỹ, lỗi thời trên mạng mà không biết rằng chúng có thể không phản ánh chính xác chương trình học hay xu hướng ra đề mới nhất. Điều này không chỉ khiến bạn mất thời gian mà còn có thể dẫn đến những hiểu lầm về năng lực thực sự của mình.

Luyện đề đúng cách là phương pháp để bạn có thể nhận diện các dạng bài tập thường gặp, nắm vững phương pháp giải quyết hiệu quả và từ đó, nâng cao kỹ năng giải đề của mình. Với hệ thống đề được cập nhật liên tục và chính xác, Examon sẽ giúp bạn:

- Nhận diện các dạng bài thi quan trọng.

- Luyện tập với các phương pháp làm bài tối ưu.

- Thành thạo kỹ năng giải đề, sã̃n sàng cho mọi kỳ thi.

Dưới đây, Examon sẽ hướng dẫn bạn cách luyện đề hiệu quả với hệ thống đề của Examon:

- Bước 1: Tạo và Đăng nhập tài khoản Đầu tiên, các bạn cần có một tài khoản Examon. Chỉ với vài thao tác đăng ký nhanh chóng, bạn đã sẵn sàng cho hành trình chinh phục kiến thức!

- Bước 2: Tiếp theo, hãy chọn lớp học, môn học mà bạn muốn luyện và khu vực bạn đang sống để Examon cung cấp đề thi phù hợp nhất với bạn.

- Bước 3: Lựa chọn đề thi và Bắt đầu luyện, Examon có hai chế độ: Luyện tập để bạn làm quen và Thi thử để kiểm tra năng lực. Hãy chọn một đề thi phù hợp và bắt đầu luyện!

- Bước 4: Khi làm bài, hãy tập trung và nghiêm túc như thể bạn đang ở trong phòng thi thật sự. Đây là cơ hội để rèn luyện sự tự tin và kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn.

- Bước 5: Nhận điểm và Phân tích kết quả sau khi hoàn thành, bạn sẽ nhận được điểm số ngay lập tức cùng với lời giải chi tiết cho từng câu hỏi, giúp bạn hiểu rõ mình cần cải thiện ở đâu.

Tham khảo ngay bộ đề được biên soạn đặc biệt bám sát \(99.9 \%\) đề tham khảo kỳ thi THPT năm 2024 của Examon ngay!

Qua bài viết dưới đây, Examon đã cung cấp cho các bạn bài phân tích hình tượng người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân. Hy vọng rằng có thể giúp các bạn cảm nhận được tình cảm, thái độ yêu mến, tự hào và cảm phục của nhà văn Nguyễn Tuân đối với người lao động Việt Nam. 

Hơn nữa, bài viết còn mang lại những góc nhìn về những vấn đề mà tưởng chừng đã quá quen thuộc, sẽ giúp chúng ta rút kinh nghiệm, học hỏi thêm và từ đó phục vụ trong quá trình ôn thi THPT môn Văn. Để tham khảo thêm các kiến thức của môn học khác các bạn có thể truy cập tại Examon. Chúc các bạn đạt kết quả tốt trong kì thi sắp tới !