Dàn ý phân tích cảm nhận hình tượng sông Đà

Lê Thúy Hoài

Tài liệu trong bài viết sau sẽ là bước nền quan trọng giúp bạn nắm được các ý chính khi làm dạng đề Phân tích cảm nhận hình tượng sông Đà.

menu icon

Mục lục bài viết

  • 1. Mở bài gián tiếp
  • 2. Tác giả NT và tác phẩm NLĐSĐ
  • 3. Đi sâu vào phân tích
    • 3.1. Vẻ đẹp khác lạ, quyến rủ
    • 3.2. Vẻ đẹp hùng vĩ, dữ dội
    • 3.2. Vẻ đẹp mộng mơ, trữ tình
  • 4. Đánh giá
  • 5. Học văn hiệu quả thông qua phương pháp luyện đề hiệu quả

Tác phẩm nổi tiếng mang tên "Người lái đò sông Đà", được tác giả Nguyễn Tuân sáng tác trong gia đoạn đất nước đang trải qua nhiều biến động lớn lao. Tác phẩm nằm trong tập bút ký "sông Đà", xuất bản lần đầu năm 1960. Đây là một tác phẩm tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, thể hiện rõ nét phong cách nghệ thuật và tâm hồn của nhà văn Nguyễn Tuân. Mời các bạn học sinh cùng khám phá tác phẩm này nhé.

banner

1. Mở bài gián tiếp

Văn chương xưa nay dành nhiều giấy mực để ngợi ca vẻ đẹp của những dòng sông, có dòng Trường Giang chảy ngang lưng trời trong "Hoàng Hạc lâu tiễn Mạch Hạo Nhiên đi Quảng Lăng" của Lý Bạch,  sông Hương mang vẻ đẹp người con gái Huế trong tùy bút "Ai đã đặt tên cho dòng sông" của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Khi đến với văn chương, mỗi dòng sông đều mang một vẻ đẹp riêng. Chẳng vậy mà hình ảnh sông Đà được miêu tả qua tùy bút "Người lái đò sông Đà" dưới cảm nhận tài hoa của Nguyễn Tuân lại mang vẻ đẹp độc đáo khác lạ đến thế.

2. Tác giả NT và tác phẩm NLĐSĐ

Nguyễn Tuân là gương mặt độc đáo trên văn đàn văn học Việt Nam hiện đại. Ông là nhà văn tài hoa, uyên bác, được xem là người sinh ra để viết tùy bút và là "nhà ảo thuật" về ngôn ngữ và cú pháp Tiếng Việt. Tùy bút "NLĐSĐ" là tác phẩm tiêu biểu của NT, in trong tập bút kí "Sông Đà" (1960). Tác phẩm thể hiện diện mạo của nhà văn NT mới mẻ, khao khát, tin yêu trước thiên nhiên, con người của quê hương đất nước. Hình tượng con sông Đà được miêu tả qua bài tùy bút dưới cảm nhận độc đáo của NT mang vẻ đẹp thật hùng vĩ và thơ mộng

3. Đi sâu vào phân tích

3.1. Vẻ đẹp khác lạ, quyến rủ

-Vẻ đẹp khác lạ, quyến rũ của Đà giang được thể hiện ở ngay hai lời đề từ

+Lời đề từ 1: NT mượn câu thơ cảu thi sĩ người Ba Lan, ông hé mở chiều sâu cảm xúc đang dâng trào mãnh liệt trong tâm hồn, "tiếng hát trên dòng sông" là tiếng hát say mê của nhà văn trước vẻ đẹp tuyệt mĩ của sông Đà.

+Lời đề từ 2: NT trích dẫn thơ của Nguyễn Quang Bích. Con sông Đà ngay từ đầu đã khơi gợi sự chsu ý của bạn đọc bởi dòng chảy độc đáo như một đứa con ngỗ ngược của tự nhiên, không chịu khép mình vào khuôn khổ

=> Hai lời đề từ đã phần nào phản ánh lên được điểm nhìn độc đáo, sáng tạo của NT. Ông đến với Đà giang không phải là đến với thiên nhiên vô tri vô giác mà như đến với một con người. 

3.2. Vẻ đẹp hùng vĩ, dữ dội

a) Nguồn gốc con sông Đà

-Khi nói về xuất sử của sông Đà, NT đã công phu khảo cứu kiến thức lịch sử, địa lý, từ đó giúp người đọc có những tri thức hiểu biết phong phú về Đà giang

+Sông Đà khai sinh từ Vân Nam, TQ, đi qua từ một vùng núi ác, đi được nửa đường thì đến biên giới Việt - Trung và xin nhập quốc tịch Việt Nam

+Tính từ biên giới V-T, đến ngã ba Trung Hà, sông đà dài gần 500km và chảy trên địa hình hiểm trở của miền Tây Bắc Việt Nam

b) Diện mạo hùng vĩ, dữ dội

-Trên dòng thượng nguồn, sông đà là một dòng chảy bạo liệt

+Vách đá bờ sông dựng vách thành thẳng đứng, mặt sông Đà chỗ ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt trời

+Có vách đá thành chẹt lòng sông như một cái yết hầU

+Ngồi trong khoang đò trên những quãng sông ấy đang mùa hè mà cảm thấy lạnh

-Sự hung bạo của sóng, gió, nước

+NT miêu tả sông đà ở quãng mặt ghềnh Hát Loong, dài hàng cây số, nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió vùn ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýt

+Câu văn gợi một không khí hoang sơ, man dại của sông nước miền Tây Bắc. 

-Sự hung bạo của sông Đà còn ở những xoáy nước và những hút nước

+Quãng Tà Mường Vát phía dưới Sơn La. Trên dòng sông bỗng có những cái hút nước khổng lồ

+Những cái xoáy nước và hút nước trên sông Đà giống như một loài thú đi đén đâu là gieo rắc từ khí đến đó

+Độc đáo và lạ lẫm nhất là khi NT sử dụng cái nhìn điện ảnh và trí tưởng tượng bay bổng để hình dung cảnh một anh quay phim táo tợn

3.2. Vẻ đẹp mộng mơ, trữ tình

a) Đẹp qua dáng hình của dòng sông dưới nhiều góc độ khác nhau

-Từ trên cao nhìn xuống, sông đà như một sợi dây thừng ngoằn ngoèo vắt trên nền đất trời Tây Bắc. Cách miêu tả của NT  khiến sông đà trở nên gần gũi thân thương làm sao

-sông đà còn được cảm nhận như một giai nhân tuyệt sắc 

+như ánh tóc mun dài ngàn ngàn vạn vạn sải

+Đẹp nhất là hình ảnh: "Con sông đà tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc

b) Màu nước trữ tình, thơ mộng

-Nước sông đà biết làm duyên theo các mùa tiết trong năm

+Mùa X: nước sông đà màu xanh ngọc bích, đó là một màu xanh sang trọng, trong trẻo, quí phái, gợi 1 vẻ đẹp tươi trẻ

+Mùa T: nước sông đà "lừ lừ chín đỏ...mỗi độ thu về" - câu văn khắc họa hình ảnh sông đà mang nặng nỗi niệm tâm trạng

-Vốn kiến thức sâu rộng ấy đã khiến NT khiến người đọc ngỡ ngàng với những phát hiện thú vị: nước sông đà không xanh màu canh hến như sông Gâm, sông Lô, không đen như có thời thực dân Pháp đè ngửa con sông đổ mực Tây và phát lên bản đồ lai cái tên láo lếu là sông Đen Việt

c) Vẻ đẹp thơ mộng của Đà giang gợi lên bao luyến lưu trong tâm hồn con người

-Ngắm sông Đà bằng tâm thế cảm giác của người đi rừng lâu ngày mong tìm thấy chỗ thoáng, nhà văn chợt phát hiện sông Đà giống như một cố nhân, xa lâu thì nhớ mà gặp lại thấy đằm đằm ấm ấm

-Có lúc sông đà mang vẻ đẹp thi ca với màu nắng tháng ba của Đường thi: "Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu"

=> Cảm xúc mãnh liệt mà dòng sông đem lại cho thấy đà giang đẹp biết bao, đồng thời cho thấy văn của NT hội tụ nhiều vẻ đẹp của văn hóa Đông - Tây

4. Đánh giá

-Nghệ thuật:

+NT sử dụng sáng tạo nhữn biện pháp tu từ: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, trùng điệp. Câu văn mà NT sử dụng là những câu văn biết co duỗi một cách nhịp nhàng

+Vận dụng kiến thức liên ngành để miêu tả hình tượng sông Đà: kiến thức địa lí, lịch sử,...

+NT là nhà văn có cái nhìn sự vật hiện tượng thiên về phương diện mĩ thuật, văn hóa, NT khắc họa hình ảnh sông Đà bằng lối văn tài hoa

-Nội dung:

+NT cảm nhận sông đà với hai đặc điểm nổi bật: hung bạo và trữ tình. Tưởng chừng như đối lập nhưng hai vẻ đẹp ấy lại thống nhất với nhau tạo nên vẻ đẹp độc đáo của hình tượng sông Đà

+Qua hình tượng sông đà, NT bày tỏ tấm lòng yêu thiên nhiên thiết tha, sâu sắc, một tình yêu bất diệt đối với đất nước và niềm tự hào khôn xiết với dân tộc mình

5. Học văn hiệu quả thông qua phương pháp luyện đề hiệu quả

Văn học là quá trình thấu hiểu và lĩnh hội, không dồn ép, không bắt buộc học bản thân học nhồi nhét bạn sẽ thấy kết quả chuyển hướng theo chiều tích cực hơn. Một phần quan trọng không kém chính là phương pháp luyện đề hiệu quả - một phương pháp chiếm vị trí quan trọng hàng đầu trong bất kì môn học nào. 

Nếu học mà không thực hành, kỹ năng làm bài của bài sẽ rất kém, từ đó dẫn đến việc điểm số, kết quả học tập đi xuống khiến bạn ngày một chán nản hơn với việc học. Đội ngũ EXAMON đã nghiên cứu ra phương pháp học tập đạt chuẩn và mang lại hiệu quả tối ưu. Mời bạn đọc cùng tham khảo.

Examon.png
Bộ đề ôn thi cấp tốc 30 ngày cùng EXAMON

Có thể nhiều bạn hiện nay đang trong tình trạng ôn thi chệch hướng và luyện đề sai vì chọn giải sai đề, điển hình như các bộ đề cũ chưa được update trên các trang mạng.

Việc luyện đề không chỉ giúp bạn nhận diện những dạng bài quen thuộc, mà còn là cơ hội để bạn tinh thông các phương pháp giải một cách bài bản. Nhờ đó, kỹ năng làm bài của bạn sẽ ngày càng được mài giũa và nâng cao. Với hệ thống luôn cập nhật và đảm bảo tính chính xác, Examon không chỉ hỗ trợ bạn trong việc ôn tập, mà còn giúp bạn :

-Nhận diện dễ dàng các dạng bài thi trọng tâm và quan trọng

-Luyện tập với phương pháp học tối ưu nhất

-Tự tin với kỹ năng giải đề, làm chủ mọi kỳ thi

Dưới đây, Examon sẽ hướng dẫn bạn cách luyện đề hiệu quả với hệ thống đề của Examon:

- Bước 1: Tạo và Đăng nhập tài khoản Đầu tiên, các bạn cần có một tài khoản Examon. Chỉ với vài thao tác đăng ký nhanh chóng, bạn đã sắn sàng cho hành trình chinh phục kiến thức!

- Bước 2: Tiếp theo, hãy chọn lớp học, môn học mà bạn muốn luyện và khu vực bạn đang sống để Examon cung cấp đề thi phù hợp nhất với bạn.

- Bước 3: Lựa chọn đề thi và Bắt đầu luyện, Examon có hai chế độ: Luyện tập để bạn làm quen và Thi thử để kiểm tra năng lực. Hãy chọn một đề thi phù hợp và bắt đầu luyện!

- Bước 4: Khi làm bài, hãy tập trung và nghiêm túc như thể bạn đang ở trong phòng thi thật sự. Đây là cơ hội để rèn luyện sự tự tin và kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn.

- Bước 5: Nhận điểm và Phân tích kết quả sau khi hoàn thành, bạn sẽ nhận được điểm số ngay lập tức cùng với lời giải chi tiết cho từng câu hỏi, giúp bạn hiểu rõ mình cần cải thiện ở đâu.

Tham khảo ngay bộ đề được biên soạn đặc biệt bám sát \(99.9 \%\) đề tham khảo kỳ thi THPT năm 2024 của Examon ngay!