Liên hệ nâng cao cho bài người lái đò sông Đà

Vẻ đẹp thiên nhiên và con người trong văn học Việt Nam là một đề tài phong phú và giàu ý nghĩa, được nhiều nhà văn, nhà thơ khai thác một cách tinh tế và sâu sắc. Đây là những ý tưởng phân tích chi tiết bạn cần tham khảo:

1. Miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên:

- Thiên nhiên hùng vĩ và hiểm trở: Nhiều tác phẩm văn học Việt Nam khắc họa thiên nhiên với những cảnh quan hùng vĩ, hiểm trở, thể hiện sự kiên cường và sức mạnh vượt qua của con người.

Ví dụ, trong "Người lái đò sông Đà" của Nguyễn Tuân, sông Đà được miêu tá như một con sông dữ dội, hiểm trở, đầy thách thức, nhưng đờng thời cũng rất đẹp và thơ mộng.

- Thiên nhiên thơ mộng và lãng mạn: Thiên nhiên trong văn học Việt Nam cũng có những khía cạnh thơ mộng, lãng mạn, như trong "Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long. Những cảnh núi rừng \(\mathrm{Sa}\) Pa được miêu tả với sự

2. Thiên nhiên và con người gắn bó mật thiết:

- Sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên: Thiên nhiên không chỉ là bối cảnh mà còn là nguồn sống, là bạn đồng hành của con người. Trong " Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành, rừng xà nu trở thành biểu tượng cho sức sống mãnh liệt của con người Tây Nguyên, gắn bó chặt chẽ với cuộc sống và đấu tranh của họ

- Con người chinh phục thiên nhiên: Trong nhiều tác phẩm, con người hiện lên với hình ảnh kiên cường, dũng cảm chinh phục thiên nhiên. Người lái đò trong "Người lái đò sông Đà" là một ví dụ điển hình cho tinh thần quá cám, sự khéo léo và tài tình trong việc đối phó với sự dữ dội của dòng sông Đà.

3. Thiên nhiên phản ánh tâm trạng và cảm xúc con người:

- Thiên nhiên làm nền cho tâm trạng: Trong thơ ca Việt Nam, thiên nhiên thường được sử dụng để phản ánh tâm trạng và cảm xúc của con người. 

Ví dụ, trong thơ Hồ Xuân Hương, những hình ảnh thiên nhiên như núi non, sông nước thường chứa đựng những ẩn ý sâu sắc về thân phận con người, tình yêu và cuộc sống.

- Thiên nhiên và tâm hồn thi nhân: Trong thơ ca lãng mạn đầu thế kỷ 20, thiên nhiên thường gắn liền với tâm hồn thi nhâ, như trong các bài thơ của Hàn Mặc Tử., Xuân Diệu. Thiên nhiên trở thành nơi chốn để bộc lộ những cảm xúc sâu lắng, khát khảo và nỗi buồn man mác.

4. Thiên nhiên và triết lý sống 

- Thiên nhiên trong triết lý nhân sinh: Trong văn học Việt Nam, thiên nhiên thường được sử dụng để truyền tải những triết lý sâu sắc về cuộc sống, về sự tương tác giửa con người và vũ trụ. 

Chẳng hạn, trong thơ ca của Nguyễn Trãi, thiên nhiên được xem như một phần của triết lý sống an nhiên, tự tại, gần gữi với thiên nhiên.

- Thiên nhiên và sự vô thường: Nhiều tác phẩm văn học cũng khai thác khía cạnh vô thường của thiên nhiên để phản ánh sự tạm bợ của kiếp người, như trong "Cung oán ngâm khúc" của Nguyễn Gia Thiều, nơi thiên nhiên được miêu tả như một chứng nhân cho những biến thiên của cuộc đời.

5. Thiên nhiên và sự giao hòa với con người:

- Sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên: Trong văn học hiện đại, nhiều tác phẩm nhấn mạnh sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, đề cao ý thức bảo vệ môi trường. 

"Đất rừng phương Nam" của Đoàn Giỏi là một ví dụ, với những miêu tả sống động về miền Tây Nam Bộ, nơi con người sống hài hòa với thiên nhiên.

- Thiên nhiên trong văn hóa dân gian: Thiên nhiên cũng là một phần không thể thiếu trong văn hóa dân gian Việt Nam, với những câu chuyện, truyền thuyết và ca dao phản ánh sự gần gữi, tôn kính đối với thiên nhiên. 

Các câu ca dao như "Trâu ơi ta bảo trâu này / Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta" cho thấy mới quan hệ mật thiết giữa con người và thiên nhiên.

6. Biểu tượng thiên nhiên trong văn học:

- Biểu tượng thiên nhiên: Trong nhiều tác phẩm, thiên nhiên không chỉ là cảnh quan mà còn là biểu tượng mang ý nghĩa sâu sắc. 

Ví dụ, trong "Chí Phèo" của Nam Cao, hình ảnh vườn chuối, vườn bưởi không chỉ là cảnh vột mà còn biểu tượng cho khát vọng về một cuộc sống yên bình, giản di của con người.

Ví dụ: "Vợ chồng A Phư" của Tô Hoài:

- Hình ảnh rừng núi Tây Bắc: Rừng núi Tây Bắc với cái rét cắt da cắt thịt, những con đường quanh co hiểm trở biểu tượng cho cuộc sống gian khổ, cơ cực của người dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, sự hoang sơ và hùng vĩ của thiên nhiên cũng tượng trưng cho sức mạnh, ý chí kiên cường và khát vọng tự do của con người.

 "Đất nước" của Nguyễn Khoa Điềm:

- Hình ảnh đất nước qua những dòng sông, ngọn núi: Trong bài thơ "Đất nước", những hình ảnh như núi sông, biển cả, đồng ruộng được sử dụng như những biểu tượng cho tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc và sự gắn bó sâu sắc của con người với mảnh đất nơi họ sinh ra và lớn lên.

"Truyện Kiều" của Nguyễn Du:

- Hình ảnh cây cỏ, hoa lá: Trong "Truyện Kiều", thiên nhiên thường được dùng để diễn tả tâm trạng của nhân vật. Ví dụ, cảnh "Cỏ non xanh tận chân trời / Cành lê trắng điểm một vài bông hoa" thể hiện sự trong sáng, thanh khiết và cũng báo hiệu cho cuộc đời nhiều sóng gió của Thúy Kiều.

 "Mùa lạc" của Nguyễn Khải:

- Hình ảnh mùa lạc: Mùa lạc tượng trưng cho sự sinh sôi, phát triển, cho cuộc sống mới tươi đẹp và ấm no. Nó phản ánh niềm tin và hy vọng vào tương lai của những con người đang xây dựng cuộc sống mới trên mảnh

Tinh thần anh hùng và sự khéo léo của người lao động là một chủ đề quan trọng trong văn học Việt Nam, nơi các tác phẩm không chỉ tôn vinh sức mạnh và sứ dũng cảm của con người mà còn thể hiện sự tinh tế và tài năng trong lao động và cuộc sống. 

Dưới đây là phân tích chi tiết cùng nhiều ví dụ cụ thể:Tinh thần anh hùng của người lao động

1. "Người lái đò sông Đà" của Nguyễn Tuân:

- Tinh thần anh hùng: Người lái đò sông Đà là biểu tượng của sự dũng cảm và kiên cường. Ông phải đối mặt với những ghềnh thác hiểm trở và những dòng nước dữ dội của sông Đà.

 Tinh thần anh hùng của ông thể hiện qua việc không sợ hãi trước thiên nhiên khắc nghiệt, mà ngược lại, ông xem đó như một thử thách cần phải vượt qua hàng ngày.

- Sự khéo léo: Người lái đò không chỉ có sức mạnh mà còn có kỹ năng điêu luyện trong việc điều khiển chiếc thuyền. Ông hiểu rõ từng khúc sông, từng dòng chảy, biết cách lợi dụng dòng nước để vượt qua ghềnh thác an toàn.

2. "Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành:

- Tinh thần anh hùng: Tnú, nhân vật chính, cùng với người dân làng Xô Man, thể hiện tinh thần anh hùng qua cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù xâm lược. 

Sự kiên cường, lòng dũng cám và ý chí quyết tâm của họ là minh chứng cho tinh thần bất khuất của người dân Tây Nguyên.

- Sự khéo léo: Trong chiến đấu, Tnú và đờng bào của anh không chỉ dựa vào sức mạnh mà còn biết cách sử dụng những chiến thuật thông minh

3. "Vợ chồng A Phư" của Tô Hoài:

- Tinh thần anh hùng: A Phủ, nhân vật chính, là hiện thân của lòng dũng cảm và khát vọng tư do. Anh dám chống lại những bất công, áp bức của chế độ phong kiến để tìm đến cuộc sống tốt đẹp hơn.

- Sự khéo léo: A Phủ thể hiện sự khéo léo trong công việc hàng ngày, từ việc săn bắn đến lao động trên nương rẫy. Sự tinh tế và tài năng của anh giúp anh sống sót và phát triển trong môi trường khắc nghiệt.

4. "Người mẹ cầm súng" của Nguyễn Thi:

- Tinh thần anh hùng: Nhân vật chị Út Tịch, một người mẹ dũng cảm, sẵn sàng cầm súng chiến đấu bảo vệ quê hương.

 Sự quyết tâm và lòng yêu nước của chị thể hiện rõ qua những hành động dũng cảm trong chiến tranh. 

- Sự khéo léo trong từng trận đánh, tận dụng đđia hình rừng xà nu để chống lại kẻ thù.

5. "Chiếc thuyền ngoài xa" của Nguyễn Minh Châu:

- Sự khéo léo: Nhân vật người đàn bà hàng chài thể hiện sự khéo léo trong việc chăm sóc gia đình và đối phó với cuộc sống đầy gian khó. 

Bà biết cách duy trì cuộc sống gia đình trên chiếc thuyền nhỏ bé giửa biển khơi.trọng vào công tác dự báo thời tiết, phục vụ cho sự phát triển của đất nước.

Tinh thần anh hùng: Bà không chỉ đối mặt với biển cá mà còn với những bất công trong cuộc sống, thể hiện sự chịu đựng và lòng kiên nhẫn phi thường để bảo vệ con cái và giữ gìn hạnh phúc gia đình.

Hình ảnh con sông Đà hung bạo và trữ tình không phải lần đầu tiên xuất hiện trong thơ ca. Nhưng qua cái nhìn tài hoa của nhà văn Nguyễn Tuân con sông Đà trong tùy bút người lái đò sông Đà có vẻ đẹp độc đáo, có một không hai trong lịch sử văn học.

Nhờ tài năng của mình Nguyễn Tuân đã mang đến một thi phẩm đặc sắc, đóng đinh trong sự nghiệp văn học của ông. con sông Đà được khải thác trên hai phương diện hung bạo và trữ tình.

Đằng sau sự hùng vĩ của con sông Đà là những câu văn ấn tượng về sự hung bạo của nó trên ghềnh Hát Loong "Dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm..." 

Việc lựa chọn những từ ngữ giàu hình ảnh, cô đọng, chính xác, thanh điệu, từ ngữ trùng điệp đã miêu tả chính xác sự hung dữ, hiểm ác của con sông Đà. 

Đó là một con sông độc đáo với vẻ đẹp có một không hai "mọi con sông đều chảy về hướng đông chỉ có sông Đà là chảy về hướng bắc", hình ảnh gió, đá, nước, sóng của con sông Đà tạo cảm giác rùng rợn, hãi hùng, gây ấn tượng mạnh với thị giác của con người.

"Sóng gió gùn ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýt" động từ gùn ghè kết hợp với hình ảnh so sánh táo bạo đã nhân hoá con sông Đà giống như một con người thực tế hung bạo, ngang ngược. 

Những câu văn tả cảnh sông Đà của Nguyễn Tuân làm người đọc chợt liên tưởng đến hình ảnh con sông Hương trong "Ai đã đặt tên cho dòng sông" của Hoàng Phủ Ngọc Tường 

"bản hùng ca rừng rú, rạo rực dưới bóng đại ngàn cây lao qua thác nước, những dòng xoáy huyền bí, gợi lên trong trí tưởng tượng của người đọc về hai dòng sông mạnh mẽ, dữ dội của đất nước".

Bên cạnh vẻ đẹp của sự hung bạo, con sông Đà còn có một né tính cách nữa trái ngược với sự hung bạo ấy chính là trữ tình. Tưởng rằng hai tính cách này trái ngược nhau nhưng thực sự lại bổ sung cho nhau, làm nên vẻ đẹp đa chiều của con sông Đà.

Nét trữ tình của sông Đà được thể hiện qua những quãng sông êm ả, khi đá, sóng, ghềnh đã được chinh phục. "Thuyền tôi trôi trên sông Đà... con sông Đà tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban, hoa gạo tháng hai" 

Lúc này sông Đà mang vẻ đẹp dịu dàng, hiền hậu giống nhau một thiếu nữ vùng cao e ấp trước ánh mắt của kẻ si tình. Lại có lúc sông Đà được nhà văn cảm nhận guống như được gặp lại cố nhân. Vẻ đẹp mềm mại của con sông Đà có điểm tương đồng với con sông Hương của Hoàng Phủ Ngọc Tường.

 "Người ta nhìn bao giờ cũng thấy sông như mềm mại tấm lụa, với những con thuyền ngược xuôi, nhỏ như con thoi”, "ở đây như tìm được đúng đường về, sông càng vui giữa biển khơi". 

Rồi lại có nét trầm buồn như con sông trong bài "Tràng Giang" của Huy Cận: Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuôi mái nước song songThuyền về nước lại sầu trăm ngảCủi một cành khô lạc mấy dòng

Chất trữ tình đã thấm sâu vào trong từng con chữ khiên hình ảnh của những con sông hiện lên đầy tâm sự, giống như một con người. Những câu văn hay câu thơ bay bổng thể hiện sự thăng hoa của tâm hồn con người, người viết như đưa chất thơ lãng mạn vào sông nước khiến con sông mang vẻ đẹp tuyệt mỹ lạ thường.

Nguyễn Tuân thích sáng tạo, độc đáo cả trong đời thực lẫn trong văn chương. Nhà nghệ sĩ lớn ấy đi săn tìm cái đẹp suốt cả cuộc đời để rồi mang lại cho ta "chất vàng mười" của nghệ thuật. 

Đọc " Người lái đò sông Đà" của Nguyễn Tuân, chúng ta thực sự bị cuống hút vào dòng thác của cuồn cuộn sông chữ, sông đời; thực sự như bị lạc vào dòng "sông  Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình".

Giống như NGuyễn du đã làm giàu và làm sang cho ngôn ngữ dân tộc bằng " Truyện Kiều" , Nguyễn Tuân cũng thế. Những trang văn của ông không chỉ thấm đượm linh hồn quê hương mà còn là sự thể hiện giàu có của tiếng nói dân tộc Việt.

Có nhà nghiên cứu nhận xét rất đúng về ngôn ngữ Nguyễn Tuân, đó là " sự giàu có và giá trị tạo hình cao, như muốn ganh đua cùng tạo hóa".

Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao việc luyện đề lại quan trọng đến vậy không? Rất nhiều bạn đã mắc sai lẩm nghiêm trọng khi luyện đề: Không phải mọi bộ đề đều giống nhau. 

Nhiều bạn vẫn thường tìm kiếm và làm những bộ đề cũ kỹ, lỗi thời trên mạng mà không biết rằng chúng có thể không phản ánh chính xác chương trình học hay xu hướng ra đề mới nhất. Điều này không chỉ khiến bạn mất thời gian mà còn có thể dẫn đến những hiểu lầm về năng lực thực sự của mình.

Luyện đề đúng cách là phương pháp để bạn có thể nhận diện các dạng bài tập thường gặp, nắm vững phương pháp giải quyết hiệu quả và từ đó, nâng cao kỹ năng giải đề của mình. Với hệ thống đề được cập nhật liên tục và chính xác, Examon sẽ giúp bạn:

- Nhận diện các dạng bài thi quan trọng.

- Luyện tập với các phương pháp làm bài tối ưu.

- Thành thạo kỹ năng giải đề, sẵn sàng cho mọi kỳ thi.Dưới đây, Examon sẽ hướng dẫn bạn cách luyện đề hiệu quả với hệ thống đề củaExamon:

- Bước 1: Tạo và Đăng nhập tài khoản Đầu tiên, các bạn cần có một tài khoản Examon. Chỉ với vài thao tác đăng ký nhanh chóng, bạn đã sẵn sàng cho hành trình chinh phục kiến thức!

- Bước 2: Tiếp theo, hãy chọn lớp học, môn học mà bạn muốn luyện và khu vực bạn đang sống để Examon cung cấp đề thi phù hợp nhất với bạn.

- Bước 3: Lựa chọn đề thi và Bắt đầu luyện, Examon có hai chế độ: Luyện tập để bạn làm quen và Thi thử để kiểm tra năng lực. Hãy chọn một để thi phù hợp và bắt đầu luyện!

- Bước 4: Khi làm bài, hãy tập trung và nghiêm túc như thể bạn đang ở trong phòng thi thật sự. Đây là cơ hội để rèn luyện sự tự tin và kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn.

- Bước 5: Nhận điểm và Phân tích kết quả sau khi hoàn thành, bạn sẽ nhận được điểm số ngay lập tức cùng với lời giải chi tiết cho từng câu hỏi, giúp bạn hiểu rõ mình cần cải thiện ở đâu.

Tham khảo ngay bộ đề được biên soạn đặc biệt bám sát \(99.9 \%\) đề tham khảo kỳ thi THPT năm 2024 của Examon ngay!